Hayri Hayrioğlu (Vakhtang Malakmadze)
Hayri Hayrioğlu'nu İnegöl'deki mezarında ziyaret ediyoruz.
Ahmet Özkan Melaşvili'yi Hayriye Köyünde Anıt mezarında anmak için gidecek olduğumuz 3 temmuz 2011 pazar günü aynı zamanda Türkiyeli Gürcülerin aydınlanma sürecinde çok önemli değerlerden biri olan Hayri Hayrioğlunu'da ailesi ve dostları ile birlikte İnegöldeki mezarında ziyaret edeceğiz.Tüm dostlarımıza duyurulur.
Gürcü Kültür Merkezi
Hayri Hayrioğlu, 1936 yılında İnegöl’ün Hayriye köyünde doğdu. İlkokuldan sonra Bursa Erkek Sanat Enstitüsüne bağlı yapıcılık kursunu bitirdi. 1960’da İstanbul Yıldız Polis Okuluna girdi. Türkiye’nin birçok bölgelerinde görev yaptıktan sonra 1982’de emekli oldu. Hayrioğlu, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu yurtlarını terkedip Osmanlı ülkesine, İnegöl’ün Hayriye Köyüne gelip yerleşmek zorunda kalan Gürcüstan’ın Acara bölgesi insanlarının üçüncü kuşak torunlarındandır.
Gürcü dilini aile arasında öğrendi. Çocuk yaşta Gürcü halk deyişlerini, manilerini kaleme almaya çalıştı. 1951 yılında bu dilin kendine özgü bir alfabesi olduğunu raslantı sonucu öğrendi. Kafkas halkların geçmişi ve bu gününe ilgi duymaya başladı. Bu dillerde yayınlanmış Kafkas literatürünü araştırıp inceledi. Yurt içinde ve dışında çeşitli yazıları yayınlandı.
1977-1980 yılında ‘Çveneburi’ dergisinin çıkarılmasına Ahmet Özkan Melaşvili’ye yardımcı oldu. Hayrioğlu’nun çevirdiği masalların bir bölümü iki halinde basıldı. 1983’ te Cem Yayınevinden ‘Tembel Adam’ adıyla çıkan birinci kitap, Milli Eğitim Bakanlığınca İlkokullara tavsiye edildi. ‘Güneşin Kızı’ ismini taşıyan ikinci kitap ise 1986’da Esin Yayınevince yayınladı. Hayrioğlu’nun çeviri çalışmaları ilerleyerek sonraki yıllarda Gürcüstan tarihi ve kültürü açısından çok önemli eserlerin Türkçe’ye kazandırılmasını sağladı.
Muhammed Vanilişi ile Ali Tandilava’ nin yazdığı ‘Lazların Tarihi’, Hayrioğlu tarafından çevrilip Ant Yayınları tarfından 1992’de basıldı. Niko Berdzenişvili ve Simon Canaşia’nın yazdığı,halen Gürcüstan'da ders kitabı olarak okutulmakta olan olan ‘Başlangıcından 19. yy.a Kadar Gürcüstan Tarihi’ isimli kitap Hayrioğlu'nun çevirisi ile 1997 de Sorun Yayınları tarafından yayınlandı. Hayrioğu'nun çevirdiği ve 1998’de yine Sorun yayınları'nda çıkan son kitabı ise ‘Trabzon'dan Abhazya'ya Doğu Karadeniz Halkların'nın Tarih ve Kütürleri’ ismini taşıyor.
Tüm bu çalışmaları ve diğer diğer değerli katkıları nedeniyle Gürcüstan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze tarafından onur madalyası ile ödüllendirilen H.Hayrioğlu'na bu ödül ölmeden beş ay önce (20 Kasım 2002’de) Gürcüstan'ın Ankara Büyükelçisi Tariel Lebanidze tarafından törenle verildi.
Cumhurbaşkanı Shevardnadze’nin kendisine layık gördüğü Onur Madalyasını almaktan dolayı gurur duyduğunu belirten Hayri Hayrioğlu ise konuşmasında, 50 yıldan beri Gürcüstan tarihi, kültürü, etnoğrafyası, coğrafyası ile ilgilendiğini, bu konudaki eserleri adete ezberlediğini söyledi. Gürcüstan halkının Türklerle gönül birliği içinde olduğuna işaret eden Hayrioğlu, bu bağlılığın tarihten geldiğini, bugün daha da ileriye gitmesinden dolayı mutluluk duyduğunu ifade etti. Gürcülerin yıllarca Rusların esareti altında çok zulümler gördüğüne de değinen Hayri Hayrioğlu, Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla sıkıntıların sona erdiğini, böylelikle Türkiye ile Gürcüstan arasındaki ilişkilerin hızla geliştiğini ve bugünkü güzel duruma geldiğini belirterek, Cumhurbaşkanı Shevardnadze’nin Onur Madalyasını Türk halkı adına aldığını kaydetti. Hayri Hayrioğlu (Vakhtang Malakmadze) 23 Nisan Çarşamba günü, İnegöl’de yaşama veda etti.
Asimilasyona karşı dil, kimlik ve kültür mücadelesi vermekte olan Türkiyeli Gürcüler Hayri Hayrioğlu'na olan vefa borcunu hem onun mücadelesini bu günlere taşıyarak hem de bunun üzerine yeni değerler katarak yerine getirecektir.
Gürcü Kültür Merkezi
|