GÜRCİSTAN-RUSYA İLİŞKİLERİNDE AYRILIKÇI HAREKETLER

Giriş

SSCB’nin dağılmasından sonra ortaya çıkan yeni devletler, 70 yıllık bir geçmişin ardından Rusya Ana’dan ayrılmış, Soğuk Savaş’ın bittiği dünyada yeni ekonomik, siyasi ve askeri arayışlar içinde olan bu devletler SSCB’nin mirasçısı olan BDT tarafından adeta yeniden kucaklanmıştır. Karadeniz ve çevresinde ortaya

çıkan bu yeni devletler Batı dünyası tarafından da oldukça merakla takip edilmiş, özellikle Kafkasya, çok renkli etnik yapısı itibariyle hem ABD’nin hem de Avrupa Birliği’nin dikkatini çekmiştir. Güney Kafkasya’nın Gürcistan Cumhuriyeti ile Avrasya’nın Rusya Federasyonu da bu ilgi ve çekim alanı içinde yer aldığı gibi karşılıklı olarak yeni ilişkiler geliştirmeye başlamıştır.

İki ülkenin geliştirmeye çalıştıkları ilişkilerinde ekonomik, politik ve askeri yönlerden birçok sorun bulunmaktadır. Bu sorunların kesiştiği yerde ise büyük bir silah olarak “ayrılıkçı hareketler” bulunmaktadır. İşte bu önermeden yola çıkarak, bu çalışmada, “Gürcistan ile Rusya’nın sorunlu ilişkilerini ayrılıkçı hareketler üzerinden okumak mümkün olabilir mi?” sorusuna cevaplar aranmaya çalışılmıştır. Ağustos 2008’de yaşanan Osetya savaşından sonra Kafkasya’da yeni bir dönemin başladığını kabul edersek, bu çalışmanın, Gürcistan-Rusya ilişkilerinde 1991’den bu yaşanan gelişmelerin sonucuna varabilmek amacıyla, özellikle ayrılıkçı hareketlerin durumlarını inceleyerek hazırlandığını söyleyebiliriz.

Bu bağlamda çalışma “Gürcistan-Rusya İlişkileri” ve “Gürcistan-Rusya İlişkilerinde Sorunlu Bölgeler” olmak üzere iki ana bölüme ayrılmıştır. İlk bölüm; “Gürcistan-Rusya ilişkilerinde Milliyetçilik ve Bölgeselcilik”, “Ekonomik ilişkiler”, “Değişen İktidarlar ve Gürcistan-Rusya İlişkilerini Etkileyen Dış Dinamikler” olmak üzere üç başlık altında geliştirilmiştir. Ülkedeki etnik azınlıklar için tehlike teşkil eden Gürcü milliyetçiliğinin Gamsakhurdia ile beraber yükselişiyle, Gürcistan’ın bağımsızlık sürecinde yaşadığı sancılı dönem ele alınmıştır. Rusya’nın enerji tekelinin kırılıp kırılamayacağına dair çeşitli öneri ve projeler karşısında Gürcistan’ın ve Rusya’nın tutumlarının incelendiği bu aşamada, her iki ülkedeki iktidar değişikliklerinin birer kırılma noktası olarak kabul edilip edilemeyeceği de araştırılmıştır. Buna göre ilk başlık altında, Zviad Gamsakhurdia döneminde milliyetçiliğin yükselişi en alınmış ve daha sonra bölgesel örgütlenmelere değinilmiştir. İkinci başlık altında Gürcistan ve Rusya’nın ticari ilişkileri incelenmiş ve Rusya ile Gürcistan’ın enerji konusundaki ilişkileri ve anlaşmazlıkları ele alınmıştır. Üçüncü başlık altında ise Rusya ve Batı ile Şevardnadze zamanında dengelenen ilişkilerin Saakaşvili’nin iktidara gelmesiyle beraber nasıl bozulmaya başladığı incelenmiştir. Bu bağlamda NATO’nun genişleme süreci incelenmiş, ABD’nin ve AB’nin her iki ülkeyle olan ilişkileri ele alınmıştır. Ayrıca Batı dünyasının Gürcistan-Rusya ilişkilerindeki etkinliği ve bu örgütlerle olan ilişkilerin Gürcü-Rus diplomatik ilişkilerine nasıl yansıdığı incelenmiştir.

 “Gürcistan-Rusya İlişkilerinde Sorunlu Bölgeler” adlı ikinci ana bölüm ise “Çeçenistan ve Rusya Federasyonu’nun Toprak Bütünlüğü Sorunsalı”, “Ayrılıkçı Hareketler”, “Gürcistan’da Potansiyel Çatışma Alanları” olmak üzere üç başlık bulunmaktadır. Esas itibariyle ayrılıkçı hareketlerin birer “araç” olarak ikili ilişkilerden nasıl ele alındığını incelediğimiz bu bölümde, Rusya ve Gürcistan’ın karşılıklı olarak ayrılıkçı hareketlerden nasıl faydalandıkları araştırılmıştır. “Çeçenistan ve Rusya Federasyonu’nun Toprak Bütünlüğü Sorunsalı” adlı ilk başlıkta Çeçen-Rus savaşlarının ardından Gürcistan’ın Pankisi vadisinde yaşanan göç olayları incelenmiştir. Çeçen savaşlarında kullandığı yöntemler yüzünden Batı dünyasının tepkisini çeken Rusya’nın bu hareketleri nasıl meşrulaştırdığı incelenmiş ve ardından Gürcistan’ın Çeçenlere yardım ettiği iddialarının neden ortaya atıldığı araştırılmıştır. “Ayrılıkçı Hareketler” adlı ikinci başlıkta ise Gürcistan ve Rusya’nın en büyük çatışma alanlarından ikisi Abhazya ve Osetya sorunları ele alınmıştır. Kendi içinde benzer problemler yaşayan Rusya’nın bu ayrılıkçı bölgelere ne zaman ve ne şekilde destek verdiği incelenmiş ve Osetya savaşıyla sonuçlanan süreç ele alınmıştır. “Gürcistan’da Potansiyel Çatışma Alanları” adlı son başlıkta ise Samtskhe-Cavaheti, Acara ve Marneuli bölgeleri incelenmiştir. Bu bağlamda, söz konusu bölgelerin ne zaman ve neden potansiyel birer ayrılıkçı hareket olarak görüldüğü araştırılmış, Rusya’nın bu bölgelerle olan ilişkileri ve etkileri incelenmiştir.

Yorumlar

Yeni Ekle Ara

Yorum yaz
Adınız:
E-posta:	haberdar etmehaberdar et
Web Sayfası:
Başlık:
UBB Kodu:	-renk-susiyahmaviküpeçiçeğigriyeşilıhlamurkahverengihakizeytinmorkırmızıgümüţiturkuazbeyazsarı -boyut-çok küçükküçükortabüyükçok büyük

Powered by !JoomlaComment 3.26

3.26 Copyright (C) 2008 Compojoom.com / Copyright (C) 2007 Alain Georgette / Copyright (C) 2006 Frantisek Hliva. All rights reserved."